Norma R129/03 – najnowszy standard bezpieczeństwa fotelików dla dzieci

Nowe modele fotelików samochodowych, które trafiają obecnie do sprzedaży, opisywane są jako zgodne z normą R129/03. Co to oznacza? Jakie funkcjonalności musi mieć fotelik, aby spełniać jej wymagania? Odpowiadamy!

Spis treści:

Norma UN R129 – co to jest?
Norma R129 vs norma R44. Co się zmieniło?
R129/01, czyli i-Size
R129/02
R129/03

Norma UN R129 – co to jest?

UN R129 to europejska norma bezpieczeństwa fotelików samochodowych opracowana przez Europejską Komisję Gospodarczą (UNECE) w 2013 roku. Powstała po to, aby zwiększyć poziom ochrony, jaką w czasie jazdy fotelik musi zapewniać dziecku. Ma także ułatwić rodzicom dobór odpowiedniego modelu i jego montaż w samochodzie. Proces jej wprowadzania podzielono na 3 fazy.

Ostatecznie norma R129 zacznie obowiązywać od września 2023 roku – wtedy w całości zastąpi dotychczasową homologację ECE R44/04. Od 2024 roku w sprzedaży dostępne będą wyłącznie foteliki dopuszczone do użycia na podstawie nowych regulacji.

Norma R129 vs norma R44. Co się zmieniło?

A dlaczego opracowano nowe przepisy, zamiast udoskonalić istniejące? Norma R44 powstała w 2001 roku i choć przez te ponad 20 lat była kilkukrotnie aktualizowana, wciąż nie przystawała do zmieniających się standardów bezpieczeństwa.

Jak udowodniły testy organizowane przez niezależne ośrodki badawcze, na przykład ADAC czy ÖAMTC, foteliki samochodowe dopuszczone do sprzedaży na podstawie jej przepisów wcale nie gwarantowały dzieciom odpowiedniego poziomu ochrony. Owszem, wiele modeli uzyskiwało w badaniach bezpieczeństwa wysokie oceny – jednak wyłącznie dzięki temu, że producenci zastosowali w nich rozwiązania, które wielokrotnie przewyższały narzucone przez normę minimum.

Norma R44 szybko okazała się niewystarczająca. Jej przepisy nie przystawały ani do najnowszych systemów bezpieczeństwa stosowanych w samochodach, ani do wyników testów zderzeniowych, w których badano biomechanikę obrażeń, jakie dzieci mogą odnosić w wypadkach i stłuczkach. Konieczne więc stało się opracowanie nowej normy homologacyjnej dla fotelików samochodowych.

Czym R129 różni się od R44? Różnice są zasadnicze:

Norma UN R129 wprowadza klasyfikację fotelików na podstawie wzrostu dziecka – dotychczas obowiązywało niemiarodajne kryterium wagi.
UN R129, oprócz zderzeń czołowych, bada również zderzenia boczne (R44 wyłącznie czołowe).
W testach zderzeniowych przeprowadzanych w ramach nowej homologacji używa się nowoczesnych manekinów typu Q, które lepiej odwzorowują budowę ciała dziecka i, dzięki czulszym sensorom, pozwalają dokładniej mierzyć obciążenia, jakie działają na fotelik w momencie nagłego zdarzenia drogowego.
Nowa norma R129 wydłuża obowiązkowy czas przewożenia dziecka tyłem do kierunku jazdy aż do ukończenia przez nie 15. miesiąca życia.

Celem wprowadzenia tych zmian była poprawa bezpieczeństwa dzieci w zderzeniach bocznych, ograniczenie występowania groźnych urazów głowy i szyi, a także uproszczenie sposobu montażu fotelików.

R129/01, czyli i-Size

Jak już wspomnieliśmy, wprowadzenie normy R129 podzielono na 3 fazy. Pierwsza z nich rozpoczęła się w 2013 roku i objęła foteliki z pasami wewnętrznymi montowane na ISOFIX, przeznaczone dla dzieci o wzroście do 105 cm.

Jednym z celów wdrożenia nowych przepisów było usystematyzowanie sposobu montażu fotelików. Badania wykazały bowiem niepokojącą prawidłowość – w 48% zdarzeń drogowych, w których dzieci odniosły śmiertelne obrażenia, siedziska były zamontowanie nieprawidłowo. ISOFIX miał rozwiązywać problem tzw. missuse, czyli błędów w montażu.

Norma R129 miała również zapewniać lepsze dopasowanie fotelików do samochodów. W tym celu wprowadzono i-Size – standard, który gwarantuje, że fotelik w tej kategorii można prawidłowo zamontować na wszystkich miejscach w pojeździe mających takie oznaczenie. Nazwa i-Size rozpowszechniła się tak mocno, że wkrótce całą normę R129 zaczęto określać w ten sposób. To błąd – i-Size jest tylko pewnym wycinkiem szerszej regulacji.

W tej fazie wprowadzono również kryterium wzrostu, które zastąpiło kryterium wagi w klasyfikacji fotelików samochodowych.

Z naszego bloga dowiesz się też, jak przewozić dziecko w autobusie oraz w innych środkach komunikacji miejskiej.

R129/02

W 2017 roku norma R129 została rozszerzona na foteliki dla starszych dzieci (mierzących od 105 do 150 cm), które montuje się w samochodzie za pomocą pasa bezpieczeństwa i za pomocą ISOFIX. Dotychczasową kategorię 15–36 kg zastąpiono klasyfikacją 105–150 cm. Wprowadzono też 2 nowe rodzaje fotelików:

uniwersalne o szerokości do 44 cm (zgodne z i-Size)
specjalne (specific vehicle booster 100–150 cm) o szerokości do 52 cm, przeznaczonych do stosowania w konkretnych modelach samochodów.

R129/03

Trzecia faza wprowadzania homologacji R129 (R129/03) rozpoczęła się w grudniu 2018 roku. Dotyczyła fotelików montowanych w samochodzie za pomocą pasa bezpieczeństwa – w modelach tego typu producenci muszą zastosować zielone prowadnice pasów. Takie rozwiązanie ma ułatwiać rodzicom prawidłowy montaż fotelika. W zielone prowadnice pasów został już wyposażony na przykład nasz nowy fotelik Avionaut MaxSpace Comfort System+.

Oprócz tego homologacja R129/03 zezwala na wprowadzenie do sprzedaży fotelików z „dawnej” kategorii 9–36 kg, pod warunkiem, że są montowane za pomocą ISOFIX i wyposażone w nogę stabilizującą. Do momentu osiągnięcia wzrostu 105 cm dziecko w takim siedzisku musi być zapięte wewnętrznymi pasami pięciopunktowymi.

W przypadku fotelików dla dzieci przepisy, jak to czasem bywa, nie nadążają za rzeczywistością i możliwościami nowoczesnych technologii. Na szczęście nowe regulacje normy R129 już niedługo będą obowiązywać w pełni, zastępując dotychczasową, nieco dziurawą homologację R44 i zwiększając bezpieczeństwo najmniejszych podróżników.

Autor: